Krachtig Programmeren met het Stermodel

Wat is het Stermodel?

In het Stermodel van de zes ontwikkelingsniveaus tref je alle lagen aan die een rol spelen bij veranderingen in mensen, teams en organisaties.

Je kunt het model gebruiken voor

• de keuze van je interventies als coach, trainer of teamcoach
• maar ook als diagnosemodel

Trainingsprogramma maken: Het Stermodel als diagnose instrument

Een diagnose met het Stermodel levert je op dat je je begeleiding kunt richten op de ontwikkelingsniveaus waar de belangrijkste knelpunten voor de verandering zitten bij de deelnemers.

In dit artikel leg ik je uit hoe je het Stermodel kunt gebruiken om een krachtig trainingsprogramma maken, gericht op de kern van het veranderingsproces van de deelnemers.

Wanneer je het Stermodel in het voortraject gebruikt om de leer- en ontwikkelingsvraag te analyseren, leg je de vraag achter de vraag bloot.

• Wat is de gewenste verandering in houding en gedrag?
• En waarom zetten medewerkers en managers deze verandering (nog) niet in?
• Hoe wordt de huidige situatie in stand gehouden?

Vragen voor een diagnose op de zes ontwikkelingsniveaus

Bruikbare vragen voor een diagnose op de zes ontwikkelingsniveaus zijn:

Ontwikkelingsniveau 1: Omgeving

• Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen in de markt?
• Hoe sluit de organisatieontwikkeling hierop aan?

Ontwikkelingsniveau 2: Gedrag

• Hoe ziet het gewenste gedrag eruit?
• Welke vaardigheden hebben de deelnemers al in huis?
• En welke nog niet?

Ontwikkelingsniveau 3: Mentaal

• Welke (collectieve) overtuigingen staan de gewenste verandering in de weg?

Ontwikkelingsniveau 4: Emotioneel

• Welke gevoelens leven bij medewerkers en managers ten aanzien van de gewenste verandering?

Ontwikkelingsniveau 5: Fysiek

• Welke fysieke signalen zijn er binnen de organisatie waar te nemen (bijvoorbeeld ziekteverzuim)?

Ontwikkelingsniveau 6: Zingeving

• Wat zijn de (nieuwe) kernwaarden van de organisatie?
• In hoeverre zijn medewerkers en managers hier aan gecommiteerd?

Je kunt deze vragen gebruiken in gesprek met de opdrachtgever en ook in intakegesprekken met teams of de deelnemers aan een training. Hierdoor verhelder je niet alleen de leervraag, maar ook ‘de vraag achter de vraag’.

Je training krijgt dan meer impact doordat je programma en begeleiding zich richt op de ontwikkelingsniveaus waar de grootste belemmeringen voor de verandering zitten.

Een voorbeeld van programmeren met het Stermodel

Ik word gevraagd voor een incompany training voor trainers. Ze willen leren confronteren zonder deelnemers te kwetsen.

Gedrag en omgeving: Praktisch aan de slag

Op basis van deze informatie ga ik praktisch aan de slag:

• Ik geeft ze praktische handvatten
• We oefenen deelvaardigheden
• We doen rollenspelen
• Ze krijgen feedback op de impact van hun manier van confronteren op het zelfinzicht én de emoties van hun deelnemers.

Mentaal: Doorvragen op overtuigingen

Bij doorvragen tijdens het kennismakingsgesprek blijkt dat er veel overtuigingen in het trainersteam leven die het confronteren in de weg zitten, zoals ‘confronteren is de ander kwetsen’.

• Ik ga tijdens de training met ze aan de slag met het onderzoeken en herkaderen van deze overtuigingen.
• Daarna vertalen we de nieuwe overtuigingen naar respectvol én confronterend gedrag en gaan we hier praktisch mee oefenen.

Emotioneel en fysiek: Op zoek naar de onderstroom

Het kan ook dat blijkt dat de deelnemers vooral bang zijn om deelnemers te kwetsen en ook om zelf gekwetst te worden. Ze ervaren dit fysiek doordat dit spanning in hun lijf geeft.

• Ik ga eerst aan de slag met hun emoties. Met behulp van geweldloze communicatie onderzoeken we hun behoeften en raken we het thema tegenoverdracht.
• Wanneer we vervolgens praktisch aan de slag gaan, starten we met grondingsoefeningen om te leren omgaan met de spanning in hun lijf.
• Tot slot natuurlijk de vertrouwde rollenspelen, want nieuw gedrag inoefenen blijft belangrijk.

Beheers alle zes de ontwikkelingsniveaus als trainer

Het werken met het Stermodel van de zes ontwikkelingsniveaus vraagt van jou als trainer dat je methodieken beheerst op alle zes de niveaus, en ook dat je deze niveaus hebt ervaren in je eigen persoonlijke ontwikkeling.

Het leercontract dat je hebt gesloten met de opdrachtgever en deelnemers is leidend voor de ontwikkelingsniveaus waarop je training zich begeeft:

• In een vaardigheidstraining ga je niet verdiepen
• en in een procestraining werk je niet alleen aan zichtbaar gedrag.

Blijf ten alle tijden afgestemd op je deelnemers en op de leerdoelen van de training op basis van deze niveaus. Dan werk je als trainer aan de kern van het ontwikkelingsproces.

Meer over Training ontwikkelen

Nieuwsgierig naar meer inspiratie, kennis en praktische handvatten voor trainen? Lees dan:

• Hoe verdiep je je training?
• Programmeerkristal voor effectieve trainingsprogramma’s
• Train de Trainer Model: de Programmeerkristal

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste blogs, tips en artikelen op onze Kennisbank voor coaches, trainers en teamcoaches.

Toolbox voor coaches, trainer en teamcoaches

Meer tools vind je op onze kennisbank onder de Toolbox voor trainers, coaches en teamcoaches. Zoals:

• Toolbox Training ontwikkelen
• Toolbox Werkvormen training
• Toolbox Groepsdynamica

Opleidingen over Training Ontwikkelen

Zoek je een opleiding waarin je meer leert over training ontwikkelen? Dan kun je bij Blankestijn & Partners terecht in de opleidingen:

• Post-HBO Trainer Opleiding: Trainen met Ziel en Zakelijkheid