Training Ontwerp: 3 x Vaardigheidstrainingen op de Boven- en Onderstroom

Bovenstroom en Onderstroom in Vaardigheidstrainingen

Bij leer- en ontwikkelingsprocessen is altijd bovenstroom en onderstroom. In je training heb je de keuze hoeveel aandacht je geeft aan de bovenstroom en hoeveel aan de onderstroom. Het trainingsthema en de doelstellingen van de training zijn uiteraard bepalend voor de juiste balans tussen bovenstroom en onderstroom in je training. Het Stermodel van de zes ontwikkelingsniveaus helpt je bij de analyse van de trainingsvraag en is je spoorboekje tijdens de training.
Hieronder beschrijf ik voor 3 vaardigheidstrainingen, die doorgaans alleen gericht zijn op de bovenstroom, hoe je een korte verdieping naar de onderstroom van de gedragsverandering kunt maken.
Ik geef een voorbeeld van een training Managementvaardigheden, en beschrijf hoe je hier een uitstapje naar mentale overtuigingen kunt maken. In het voorbeeld van een Presentatietraining laat ik je zien hoe een uitstapje naar de passie van deelnemers, de impact van je training enorm kan versterken. En in het voorbeeld van de Feedbacktraining neem ik je mee naar het emotionele niveau.

Wil je weten wat trainen op de boven- en onderstroom is, lees dan mijn blog: Wat is Trainen op de Bovenstroom en Onderstroom.

Training Managementvaardigheden op de Bovenstroom en Onderstroom

In de training Managementvaardigheden staat het thema Open Onderhandelen op de kaart. De trainer gebruikt hierbij de Harvard-methode, en ontwerpt zijn training programma op de bovenstroom met de Leercyclus van Kolb.
Om de deelnemers op hun gemak te stellen, begint de trainer bij de Theoreticus van Kolb, en legt met een onderwijsleergesprek de Harvard-methode voor open onderhandelen uit. In de leerstap Pragmaticus in de Leercyclus van Kolb oefent hij de deelvaardigheden ‘scheid de inhoud en relatie, en werkt aan beide op de geëigende manier’ en ‘pel standpunten naar belangen’ in bij de deelnemers.
Nu de managers een aantal essentiële onderhandelvaardigheden van de Harvard-methode onder de knie hebben, is het tijd voor de Activist in de Leercyclus van Kolb: met rollenspelen die herkenbaar zijn in hun werkpraktijk oefenen de deelnemers in het voeren van een onderhandelingsgesprek. Vervolgens reflecteren ze op wat ze geleerd hebben en wat ze concreet gaan toepassen in de komende onderhandelingsgesprekken, de Observeerder in de Leercyclus van Kolb. En daarmee is de Kolb Leercyclus rond.
Een krachtig training programma op de bovenstroom, waarin de onderhandelvaardigheden stap voor stap worden ingeoefend en de werkpraktijk wordt verbonden met de training.

Leercyclus van Kolb – Het leerproces van Theoretici

Training Managementvaardigheden en Verdieping op Mentale Onderstroom

Bij de leerstap Pragmaticus in de Leercyclus van Kolb merkt de trainer dat de managers vooral gericht zijn op de inhoudelijke resultaten van de onderhandeling. Ook aandacht hebben voor de relatie ‘is soft gedoe’, ‘kost te veel tijd’, ‘het zijn toch volwassen mensen’ en ‘dat is voor privé’.
Een heel palet aan overtuigingen op de onderstroom van de onderhandeling. De trainer heeft de managers keurig de vaardigheden geleerd om aandacht voor de relatie te hebben, maar de overtuigingen op de onderstroom zorgen ervoor dat ze deze vaardigheden tijdens een onderhandeling in de praktijk niet gaan inzetten.
Daarom laat de trainer de managers met het RET-ABC inzien hoe hun irrationele overtuigingen hun onderhandelingsgedrag minder effectief maken. Vervolgens helpt hij de deelnemers om deze belemmerende overtuigingen om te buigen naar overtuigingen die ze helpen om effectiever onderhandelgedrag in te zetten.
In de praktijkgerichte rollenspelen nemen de managers hun helpende overtuigingen mee als ze oefenen met het inzetten van hun vaardigheden. De kans op daadwerkelijke gedragsverandering in de praktijk is nu veel groter.

Vaardigheidstraining Presentatietechnieken: Trainen op de Bovenstroom en Onderstroom

In het gesprek met de opdrachtgever vraagt de trainer naar de belangrijkste doelen voor de training Presentatietechnieken. Wat doen de deelnemers al goed in hun presentaties en wat kan / moet er beter?
De deelnemers zijn technisch adviseurs die regelmatig presentaties aan klanten geven. Inhoudelijk zijn ze zeer deskundig, en hun presentaties zijn goed onderbouwd met argumenten. De presentaties zijn in de praktijk echter ook een saaie inhoudelijke monoloog. De opdrachtgever wil dat ze ook hun enthousiasme voor het advies overbrengen in hun presentatie en meer de interactie opzoeken met de klanten. De opdrachtgever verwacht dat de klanten daardoor enthousiaster zullen worden over het advies en het advies gemakkelijker zullen accepteren.
Op deze manier is de trainingsopdracht gecontracteerd op de bovenstroom. Het gaat over het gedrag van de technisch adviseurs tijdens hun presentatie, en het effect hiervan op hun klanten.

Post-HBO Opleiding Trainen met Ziel en Zakelijkheid

Word Vaardigheidstrainer en Trainer Persoonlijke Ontwikkeling

NOBTRA erkende opleiding waarin je leert trainen op de bovenstroom en onderstroom, en je persoonlijke impact als trainer vergroot.
Leer het trainersvak!

Bekijk de Trainer Opleiding

Vaardigheidstraining Presentatietechnieken met Onderstroom op Zingeving Niveau

De trainer gaat uiteraard op de bovenstroom met de deelnemers aan de slag met hun non-verbale communicatie, met het gebruik van hulpmiddelen en de klant tussentijds betrekken bij de presentatie.
Op het thema ‘enthousiast overkomen’ maakt de trainer ook een uitstapje naar het zingeving niveau op de onderstroom. Hij laat de deelnemers stilstaan bij wat ze écht belangrijk vinden in hun werk, en hoe hun visie tot uiting komt in hun advies. Vervolgens laat hij ze vanuit deze onderstroom iets vertellen over hun advies, waarbij alle verantwoorde argumenten even worden geparkeerd.
Er komen nu heel andere verhalen, en het enthousiasme van de technisch adviseurs wordt automatisch zichtbaar in hun non-verbale communicatie. Zo wordt de onderstroom zichtbaar in de bovenstroom. De klanten raken direct geïnteresseerd en krijgen sneller inzicht in de waarde van het advies.

Vaardigheidstraining Feedback op de Bovenstroom en Onderstroom

Een vaardigheidstraining feedback geven krijgt impact op de bovenstroom wanneer alle leerstappen in de Leercyclus Kolb worden doorlopen. Stel dat de trainer kiest voor een confronterende trainingsstart, waarbij hij de deelnemers eerst in het diepe gooit.
De training begint dan met een rollenspel waarbij de deelnemers feedback moeten geven, de Activist in de Leercirkel van Kolb. Uiteraard geven zij feedback zoals zij het gewend zijn te doen. Hierop krijgen ze zorgvuldig feedback: Wat doen ze concreet, en Wat is hiervan het effect op de feedback ontvanger.
Door deze confronterende start op de bovenstroom hebben de deelnemers direct zelfinzicht in hun wijze van feedback geven, en wat ze in de training kunnen leren. (Reflecteren in Kolb Leercyclus). De trainer geeft nu een duidelijk theoretisch kader of stappenplan voor het geven van feedback (de Theoreticus in Leercyclus Kolb) en neemt de tijd om een of twee deelvaardigheden in te oefenen, bijvoorbeeld het benoemen van een waarneming in plaats van een interpretatie; de leerstap van de Pragmaticus in de Kolb Leercyclus.
Tenslotte wordt het rollenspel van het begin herhaald. Nu geeft de trainer time-outs waarin de deelnemers concrete tops en tips krijgen, en uiteindelijk een succeservaring opdoen op de bovenstroom: ze geven feedback volgens de feedback stappen (gedrag) waardoor de feedback ontvanger de feedback open en nieuwsgierig kan ontvangen (effect op omgeving).

Leercyclus van Kolb – Het leerproces van Activisten

Vaardigheidstraining Feedback inclusief Emoties in de Onderstroom

Bij feedback geven spelen vaak emoties. Emoties van onzekerheid, gekwetstheid of bijvoorbeeld ergernis. Wanneer emoties het feedback geven sterk beïnvloeden kun je een theoretisch kader voor je training kiezen dat het emotionele niveau op de onderstroom insluit. Ik ben zelf erg fan van Verbindende Communicatie, ook wel Geweldloze Communicatie.

Binnen de Leercyclus van Kolb kies je bij de Leerstap Pragmaticus in ieder geval voor het inoefenen van de deelvaardigheid ‘benoemen van eigen gevoelens’ (stap 2 van Verbindende Communicatie).
Een extra verdieping die veel zelfinzicht oplevert is om de deelnemers uit te nodigen om hun behoeften onder hun gevoelens te onderzoeken. Deze geven een mooie opstap voor het doen van een verzoek aan hun gesprekspartner.
Voordat je bij de Leerstap van de Activist in een rollenspel voor subgroepen stapt, oefen je eerst het feedback geven volgens de 4 stappen van Verbindende Communicatie met de hele groep.

Train de Trainer Opleidingen

Wil je trainingen effectief leren ontwerpen op de bovenstroom en verdiepen op de onderstroom? En ze uiteraard professioneel met diepgang begeleiden?

In de opleidingen van Blankestijn & Partners leg je een stevig en diepgaand fundament voor je trainersvakmanschap, en werk je aan je persoonlijke ontwikkeling als trainer om je trainersinterventies nog meer impact te geven.

Je kunt o.a. bij ons terecht in de Train de Trainer opleidingen:

• Post-HBO Trainer Opleiding: Trainen met Ziel en Zakelijkheid
• Post-HBO Opleiding Trainer en Coach met Ziel en Zakelijkheid

Kom kennismaken met onze visie en werkwijze in de gratis introductie workshops.

Meer leren? Bekijk onze Toolbox Training Ontwikkelen.

Meer over Training ontwikkelen

Nieuwsgierig naar meer inspiratie, kennis en praktische handvatten voor trainen? Lees dan:

• Programmeerkristal voor effectieve trainingsprogramma’s
• Train de Trainer Model: de Programmeerkristal
• Werkvormen voor Trainers: Welke kies je?

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste blogs, tips en artikelen op onze Kennisbank voor coaches, trainers en teamcoaches.

Toolbox voor coaches, trainer en teamcoaches

Meer tools vind je op onze kennisbank onder de Toolbox voor trainers, coaches en teamcoaches. Zoals:

• Toolbox Training ontwikkelen
• Toolbox Werkvormen training
• Toolbox Groepsdynamica

Opleidingen over Training Ontwikkelen

Zoek je een opleiding waarin je meer leert over training ontwikkelen? Dan kun je bij Blankestijn & Partners terecht in de opleidingen:

• Post-HBO Trainer Opleiding: Trainen met Ziel en Zakelijkheid

Meer over Boven- en onderstroom

Nieuwsgierig naar meer inspiratie, kennis en praktische handvatten voor Boven- en onderstroom? Lees dan:

• 3x Training Ontwikkelen op Boven- en Onderstroom met Persoonlijk Leiderschap Covey
• 3x Training Ontwikkelen op Boven-en Onderstroom met Geweldloze Communicatie
• Coachend leidinggeven aan de onderstroom van veranderingsprocessen

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste blogs, tips en artikelen op onze Kennisbank voor coaches, trainers en teamcoaches.

Toolbox voor coaches, trainer en teamcoaches

Meer tools vind je op onze kennisbank onder de Toolbox voor trainers, coaches en teamcoaches. Zoals:

• Toolbox Training ontwikkelen
• Toolbox Werkvormen training
• Toolbox Trainingsmethodieken

Opleidingen over Boven- en onderstroom

Zoek je een opleiding waarin je meer leert over Boven- en onderstroom? Dan kun je bij Blankestijn & Partners terecht in de opleidingen:

• Post-HBO Trainer Opleiding: Trainen met Ziel en Zakelijkheid
• Post-HBO Opleiding Trainer-Coach met Ziel en Zakelijkheid