Systemisch Contracteren in Teamcoaching

Systemisch contracteren begint bij teamcoaching al vanaf het eerste contact

In dit blog over systemisch contracteren geef ik je inzicht in een aantal veel voorkomende aandachtpunten in de voorfase van systemisch teamcoachen.

Bij systemisch contracteren speelt een heel palet aan thema’s, veelal in de onderstroom. Zonder ook maar enigszins de indruk te willen wekken van volledigheid, hoop ik dat je met deze aandachtspunten bewuster wordt van het systemisch krachtenveld waarin je als teamcoach terecht komt in de fase van systemisch contracteren.

Systemisch contracteren: Wie zie je als jouw opdrachtgever?

Stel: je wordt als teamcoach gevraagd door een HRM-adviseur van een grote organisatie om een team van professionals te coachen. Door omstandigheden heeft het team de afgelopen twee jaar te maken gehad met vijf verschillende managers. Er is nu sinds twee maanden een extern aangetrokken manager die langer lijkt te gaan blijven, en er moet nu weer een stevige basis in de teamsamenwerking worden gelegd.

Wie beschouw jij als teamcoach in deze situatie als je opdrachtgever?

• De HRM-adviseur die je als teamcoach vraagt en je inpraat over de context en doelstelling van je opdracht?
• De manager van het team waarmee je als teamcoach aan de slag gaat?
• De HRM-directeur die het contract zal tekenen?
• Het team waarmee je als teamcoach aan de slag gaat?
• De directie van de organisatie die de missie en gewenste resultaten voor het team bepaalt?
• …….?

Je opdrachtgever heeft invloed op jouw plek als teamcoach

Wie jij als opdrachtgever ziet, heeft ook grote invloed op de plek die jij als teamcoach gaat innemen ten opzichte van het teamsysteem en het organisatiesysteem. En daarmee beïnvloedt dit thema in grote mate wat er gedurende de teamcoaching kan gebeuren.

Ziet het team jou:

• als maatje van de HRM-adviseur,
• als de nieuwe leidinggevende,
• als redder van het team,
• als onpartijdig teamcoach,
• als boodschapper van het management,
• als ….

De vraag tijdens systemisch contracteren is dus niet alleen ‘Wie zie je als jouw opdrachtgever?’, maar ook ‘Welke plek neem jij als teamcoach in, zodat je het hele systeem versterkt?’.

Opleiding Systemisch Teamcoach en Teamtrainer

Kernachtig interveniëren in team- en organisatiedynamiek

Leer jezelf als belangrijkste coachingsinstrument in zetten en vergroot je je systemische interventiekunde.

Bekijk de Opleiding

Wie heeft hier een probleem?

Bij systemisch contracteren is een interessante vraag: ‘

• ‘Wie ervaart hier (g)een probleem?’
• en ook ‘Wat is het probleem?’
• of ‘Wie ervaart welk probleem?’

Zo kan het in het voorbeeld zijn dat de HRM-adviseur een problematische teamsamenwerking ziet, maar dat het team zegt dat de samenwerking prima gaat.
Of dat het management ontevreden is over de resultaten van het team, maar dat klanten nog steeds tevreden zijn.

Ervaart het team zelf een probleem?

Zeker interessant is of het team een probleem ervaart, zo ja, wat volgens hen het probleem precies is en of ze gecommiteerd zijn om hiermee aan de slag te gaan tijdens de teamcoaching.

Geven alle teamleden hierop hetzelfde antwoord?

Het komt regelmatig voor dat een deel van het team een samenwerkingsprobleem ervaart, en het andere deel niet. Of dat twee subgroepen in het team een ander probleem ervaren.

De systemische vraag ‘Wie draagt welk probleem (niet) op zijn schouders?’ geeft daarmee al veel inzicht in de systemische dynamiek van het team en de organisatie.

Word het jouw probleem als teamcoach?

En tenslotte: Wees alert op jouw systemische reactie.

• Voor welk type problemen ben jij gevoelig / ontvankelijk?
• en word je gemakkelijk eigenaar of ingezogen in de problematiek?

Voordat je het weet ben je dan uit je fenemenologische waarnemingsstand en zie jíj een probleem dat jíj moet oplossen.….

Systemisch contracteren: Wie is verantwoordelijk?

Het antwoord op de vraag ‘Wie is verantwoordelijk?’ is zeker niet altijd hetzelfde als het antwoord op de vraag ‘Wie voelt zich verantwoordelijk?’.

Je kunt hier van alles tegenkomen, zoals

• De teamleden zijn zelf (mede) verantwoordelijk, maar vinden dat de manager of het management het moet fixen
• De teamleden (of een aantal teamleden) werken zich uit de naad om iets aan het probleem te doen, maar het management zorgt niet voor adequate ondersteuning
• HRM heeft het oplossen van het probleem naar zich toegetrokken of toebedeeld gekregen
• Jij als teamcoach wordt geacht het probleem op te gaan lossen (denk je)
• …..

Het is belangrijk om tijdens systemisch contracteren als teamcoach te achterhalen wie systemisch verantwoordelijk is/zijn voor het probleem en of zij bereid zijn om daadwerkelijk verantwoordelijkheid te nemen voor het oplossen ervan.

Zo ja, kijk dan vanuit welke plek jij als teamcoach het hele systeem kunt versterken met je interventies.

Zo nee, dan is de kans groot dat je het gehele systeem verzwakt, welke plek je ook inneemt en welke interventie je ook doet.

Jouw systemische bagage als teamcoach

Jouw eigen systemische bagage als teamcoach beïnvloedt in sterke mate jouw handelen als teamcoach.

• Vanuit de plek die je als kind innam in je gezin van herkomst heb je gewoontegedrag en kwaliteiten ontwikkeld, je magische plek. Hier op ben je zichtbaar en word je gevraagd voor een opdracht, de aangeboden plek.
• Bij je magische plek, horen ook je valkuilen en ineffectieve gewoontes. Als je hier niet bewust mee omgaat, zul je ook deze meenemen in je handelen als teamcoach.
• In je systemische bagage als teamcoach zitten ook ervaringen met groepen: de rol die jij innam, je ervaringen met er (niet) bij horen, uitgestoten worden, anders zijn, … Deze ervaringen beïnvloeden enerzijds de rol die je graag inneemt als teamcoach en anderzijds voor welke groepsdynamische thema’s jij gevoelig bent.
• En zo zitten bijvoorbeeld ook de normen, waarden en overtuigingen die je hebt meegekregen vanuit de verschillende systemen waar je bij hoort of bij hoorde in je systemische bagage.

Met je hele kleurige palet aan systemische bagage is het als teamcoach een hele kunst om te acteren vanuit ‘het lege midden’, zowel tijdens het systemisch contracteren als tijdens het teamcoaching traject.

Systemisch contracteren: een kunst voor de teamcoach

Ik hoop dat je door bovenstaande systemische aandachtspunten bewuster bent geworden van het systemisch krachtenveld waarin je als teamcoach terecht komt vanaf het eerste contact in de fase van systemisch contracteren en uiteraard ook tijdens de teamcoaching zelf.

Leg jezelf vooral niet op dat je alles wat systemisch speelt in beeld moet hebben. Dat is namelijk onmogelijk.

Wel kun je je richten op het boven tafel krijgen van:

• de wezenlijke teamontwikkelingsvraag,
• de belangrijkste systemische elementen die hierop van invloed zijn
• en het opzoeken van het lege midden in jezelf als teamcoach.

Dan heb je een krachtige systemische basis voor een helder en kernachtig systemisch contracteren.

Meer over Systemisch coachen

Nieuwsgierig naar meer inspiratie, kennis en praktische handvatten voor systemisch coachen? Lees dan:

• Trainen en coachen binnen een organisatiesysteem
• Wat betekent Systemisch Werken in Loopbaancoaching?
• Wat is Systemisch Loopbaancoachen?

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste blogs, tips en artikelen op onze Kennisbank voor coaches, trainers en teamcoaches.

Toolbox voor coaches, trainer en teamcoaches

Meer tools vind je op onze kennisbank onder de Toolbox voor trainers, coaches en teamcoaches. Zoals:

• Toolbox Systemisch coachen
• Toolbox Werkvormen teamcoaching
• Toolbox Persoonlijke ontwikkeling teamcoach

Opleidingen over Systemisch Coachen

Zoek je een opleiding waarin je meer leert over systemisch coachen? Dan kun je bij Blankestijn & Partners terecht in de opleidingen:

• Post-HBO Opleiding Systemisch Teamcoach en Teamtrainer
• Opleiding Systemisch Loopbaancoach
• Opleiding Systemisch Coachen met Familieopstellingen

Meer over Teamcoaching

Nieuwsgierig naar meer inspiratie, kennis en praktische handvatten voor Teamcoaching? Lees dan:

• Teamcoaching: inzoomen en uitzoomen
• Wat is teamcoaching?
• Teamnormen en teamcoaching

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste blogs, tips en artikelen op onze Kennisbank voor coaches, trainers en teamcoaches.

Toolbox voor coaches, trainer en teamcoaches

Meer tools vind je op onze kennisbank onder de Toolbox voor trainers, coaches en teamcoaches. Zoals:

• Toolbox Werkvormen teamcoaching
• Toolbox Groepsdynamica
• Toolbox Persoonlijke ontwikkeling teamcoach

Opleidingen over Teamcoaching

Zoek je een opleiding waarin je meer leert over Teamcoaching? Dan kun je bij Blankestijn & Partners terecht in de opleidingen:

• Post-HBO Opleiding Systemisch Teamcoach en Teamtrainer