7 Team Interventies voor Teamcoaching

In dit blog beschrijf ik 7 team interventies voor teamcoaching op de bovenstroom en de onderstroom. Ook geef ik je inzicht in welke teamcoaching situaties je deze team interventies effectief kunt inzetten.

Ik hoor teamcoaches regelmatig zeggen: “Ik voel wel aan op welke momenten ik moet interveniëren in de teamdynamiek, maar ik vind het lastig om te bepalen welke team interventie ik dan moet inzetten.” of “Ik kan als teamcoach de vinger wel op de zere plek leggen, maar ik weet niet goed met welke teamcoaching interventies ik dan door kan pakken om het team echt in beweging te krijgen.”

Het Stermodel voor Team Interventies op de Bovenstroom en de Onderstroom

Het Stermodel van de zes ontwikkelingsniveaus biedt een bruikbaar kader voor de keuze van je interventies in de teamcoaching. Wanneer het gaat over het zichtbare gedrag van het team en het effect hiervan op de teamsamenwerking (gedrag en omgeving niveau) hebben we het over teamcoaching interventies op de bovenstroom in teamontwikkeling.
Team interventies op de bovenstroom zijn onder andere gericht op het zichtbaar maken van de gedragspatronen in het team, op bewust worden van het systemische krachtenveld dat het team van buitenaf beïnvloedt in de teamsamenwerking, en op het inoefenen van samenwerkingsvaardigheden. Deze teamcoaching interventies zijn hieronder uitgewerkt.

Wanneer het team op de bovenstroom te weinig in beweging komt, trekt de onderstroom vaak aan de rem. Zo zijn er wellicht team overtuigingen die het huidige teamgedrag in stand houden, kunnen er emoties spelen tussen de teamleden, of matcht de gewenste verandering niet met de waarden die leven in het team.
Team interventies op de onderstroom zijn gericht op het bewust worden van de onzichtbare belemmeringen op mentaal, emotioneel en fysiek niveau, en op het versterken van de krachtbronnen van het team op mentaal, emotioneel, fysiek en zingeving niveau. Ook deze teamcoaching interventies worden hieronder uitgewerkt.

Teamcoaching Interventies op de Bovenstroom in Teams

Team Interventie 1: Teampatronen Zichtbaar Maken
Gedragspatronen in het team zijn in het hier en nu zichtbaar. Het gaat hierbij om het gedrag van de individuele teamleden en om het collectieve gedrag van het gehele team.
Wanneer je als teamcoach geen team interventies doet die sturen in de interactie zullen de gedragspatronen zich ontvouwen tijdens de teamcoaching. Je kunt dan team interventies doen in het hier en nu. Ook elke samenwerkingsoefening geeft binnen 10 minuten de kans voor teamcoaching interventies gericht op de bovenstroom.
Zet de samenwerking of discussie regelmatig stop. Om de teampatronen zichtbaar te maken heb je grofweg twee type team interventies: bevragen en benoemen. Cruciaal bij deze teamcoaching interventies op de bovenstroom zijn de vragen die je stelt, of de wijze waarop je feedback geeft.

In de Toolbox Teamcoaching Methodieken vind je concrete aanwijzingen voor de team interventie Teampatronen zichtbaar maken, met voorbeelden van goede en foute teamcoaching interventies.

Team Interventie 2: Het Systemisch Krachtenveld van het Team
Een team acteert altijd in een groter systemisch krachtenveld, zoals de organisatie als geheel, de andere afdelingen in de organisatie, partnerorganisaties, nationale en/of internationale klantgroepen, de overheid, wereldthema’s, …
De samenwerking in het team wordt beïnvloed door dit systemische krachtenveld. Team interventies gericht op het inzichtelijk maken van het systemische krachtenveld waarin het team functioneert, leveren vaak dieper inzicht op in de uitdagingen waar het team voor staat.

Deze team interventie bestaat uit 4 stappen:

• Systemische krachtenveld inventarisatie
• Bepalen belangrijkste systemische krachten
• Systemische krachtenveld opstelling huidige situatie
• Experimenten gewenste Team opstelling in systemische krachtenveld

In de Toolbox  Teamcoaching Methodieken vind je concrete aanwijzingen voor de team interventie Opstelling Systemisch Krachtenveld, met voorbeelden van goede en foute teamcoaching interventies.

Team Interventie 3: Inoefenen van een Samenwerkingsvaardigheid
In teamcoaching komt het regelmatig voor dat het team een samenwerkingsvaardigheid onvoldoende in de vingers heeft. Het gaat daarbij om samenwerkingsvaardigheden als elkaar aanspreken, feedback ontvangen, open overleggen of conflicthantering.
Team interventies die gericht zijn op het inoefenen van een samenwerkingsvaardigheid vragen om een gestructureerde aanpak waarin de vier leerstappen van de Leercyclus van Kolb doorlopen worden. Elke leerstap in de Leercyclus Kolb vraagt om andere teamcoaching interventies.
Zo is de team interventie ‘het overdragen van kennis’ een heel andere team interventie dan ‘het inoefenen van een nieuwe vaardigheid’, ‘het team laten reflecteren op de inzet van de samenwerkingsvaardigheid’ of ‘het inzetten van de vaardigheid in de teamsamenwerking.
In de meeste teamcoaching programma’s ontbreken één of meerdere leerstappen in de Leercyclus van Kolb. Hierdoor mist het programma zijn impact en blijft de daadwerkelijke gedragsverandering uit.

In de Toolbox Teamcoaching Methodieken vind je concrete aanwijzingen voor de team interventie Leercyclus Kolb in Teamcoaching en drie veel voorkomende valkuilen.

Opleiding Systemisch Teamcoach en Teamtrainer

Kernachtig interveniëren in team- en organisatiedynamiek

Leer jezelf als belangrijkste coachingsinstrument in zetten en vergroot je je systemische interventiekunde.

Bekijk de Opleiding

Teamcoaching Interventies op de Onderstroom in Teams

Team Interventie 4: Mentale Overtuigingen
Gedachten en mentale overtuigingen op de onderstroom beïnvloeden het zichtbare gedrag op de bovenstroom. Team interventies op het mentale ontwikkelingsniveau van het Stermodel zijn in eerste instantie gericht op het bewust worden van de individuele en team overtuigingen, en van het effect hiervan op de teamsamenwerking.
De teamcoaching interventies richten zich daarmee afwisselend op de persoonlijke ontwikkeling van de teamleden en de collectieve teamontwikkeling.
In tweede instantie zet je als teamcoach team interventies in gericht op het ombuigen van belemmerende overtuigingen naar overtuigingen die de gewenste gedragsverandering in de teamsamenwerking positief ondersteunen.
Door in het teamcoaching programma vervolgens een samenwerkingsoefening in te zetten waarin de mentale hulpbronnen worden meegenomen, bouw je een brug tussen de onderstroom en de bovenstroom van de teamontwikkeling.

In de Toolbox Teamcoaching Methodieken wordt stap voor stap uitgelegd welke team interventies je kunt doen bij Collectieve overtuigingen bespreken.

Team Interventie 5: Emoties in het Hier en Nu
Tijdens teamcoaching kom je op verschillende manieren gevoelens en emoties in het team tegen. Soms zijn dit gevoelens en emoties die al heel wat jaartjes leven, een andere keer zijn ze kort geleden ontstaan.
Het omgaan met emoties die in het hier en nu van de teamcoaching naar boven komen, is een van de intenste uitdagingen voor de teamcoach. In de e-learning Storingen als kans vind je een soort draaiboek voor je team interventies. De grootste uitdaging zit doorgaans in het respectvol uitpraten van de opgelopen gemoederen. Als de emoties zijn gezakt, biedt een dergelijke hier en nu situatie ook een prachtige kans op teamcoaching interventies die het hele team laten leren over de onderlinge samenwerking.

Voor de hoog opgelopen emoties biedt het kader van verbindende communicatie een bruikbare hulp voor je teamcoaching interventies. In dergelijke hier en nu situaties is altijd sprake van ‘jakhalzen-taal’. In de e-learning Omgaan met kwetsende communicatie vind je team interventies om het team te coachen naar ‘giraffen-taal’.

Team Interventie 6: De Systemische Onderstroom bij Teamveranderingen
Systemische team interventies binnen teamopstellingen geven een helder inzicht in de onderstroom van veranderingsprocessen. De teamopstelling ‘Van oude naar nieuwe situatie’ maakt inzichtelijk hoe de individuele teamleden zich verhouden tot een verandering in het team, en brengt het gesprek hierover op gang.
Deze teamopstelling bestaat uit 2 deel opstellingen. De eerste teamcoaching interventie is gericht op de huidige situatie in het team en de tweede teamcoaching interventie op de gewenste situatie. Tussentijds stelt de teamcoach systemische vragen, en doet groepsdynamische team interventies om de individuele inzichten te verbreden naar onderling begrip en inzicht in de teampatronen.
Deze teamopstelling kun je heel goed inzetten bij teams die geen ervaring hebben met systemisch werken.

In de Toolbox Werkvormen Teamcoaching wordt stap voor stap uitgelegd welke team interventies je kunt doen bij de Teamopstelling Van oude naar nieuwe situatie.

Team Interventie 7: Systemisch Werken met Teamwaarden
Vanuit het systemisch werken met kernwaarden worden patronen in de verbinding met de organisatiewaarden zichtbaar.
Vraag het team naar de kernwaarden van de organisatie. Zet elke organisatiewaarde op een A4. Leg deze grondplaten op gelijke afstand van elkaar op de vloer.

• Wees er alert op dat elke reactie van het team mogelijk iets zegt over de teampatronen.
• Begeleid de opstelling met een coach houding vanuit het Lege Midden en je dienende plek als teamcoach.

Een interessante variant van de teamopstelling kernwaarden is om elke waarde door een teamlid te laten representeren. Vraag ook een representant voor het team als geheel. Laat de waarden zich opstellen ten opzichte van het team.

In de Toolbox Werkvormen Teamcoaching wordt stap voor stap uitgelegd welke team interventies je kunt doen bij de  Teamopstelling Kernwaarden, en lees je interessante varianten van deze teamopstelling.

Meer over Teamcoaching

Nieuwsgierig naar meer inspiratie, kennis en praktische handvatten voor Teamcoaching? Lees dan:

• 5 Verleidelijke Valkuilen van Teamcoaches, met tips om je impact te vergroten
• De 4 gedragskeuzes van een teamcoach
• De magische en dienende plek van de teamcoach

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste blogs, tips en artikelen op onze Kennisbank voor coaches, trainers en teamcoaches.

Toolbox voor coaches, trainer en teamcoaches

Meer tools vind je op onze kennisbank onder de Toolbox voor trainers, coaches en teamcoaches. Zoals:

• Toolbox Werkvormen teamcoaching
• Toolbox Groepsdynamica
• Toolbox Persoonlijke ontwikkeling teamcoach

Opleidingen over Teamcoaching

Zoek je een opleiding waarin je meer leert over Teamcoaching? Dan kun je bij Blankestijn & Partners terecht in de opleidingen:

• Post-HBO Opleiding Systemisch Teamcoach en Teamtrainer