5 Valkuilen met Tips voor een Coach Gesprek

Er zijn een aantal veel voorkomende valkuilen bij een coach gesprek, die veel impact hebben op de resultaten van het coachingstraject. Er zijn gelukkig ook concrete tips!

5 veel voorkomende valkuilen in een coach gesprek

Het gezegde ‘de eerste klap is een daalder waard’ is voor een coach gesprek zeker van toepassing. In de start van het coach gesprek zet je de trent voor de rest van het coachingsgesprek. Wanneer het opstarten van het coach gesprek lang duurt, oppervlakkig is, geen focus heeft, of bijvoorbeeld uit verbinding is, resoneert dit door in het gehele coach gesprek.
Hieronder worden 5 veel voorkomende valkuilen in een coach gesprek beschreven, met concrete tips voor een krachtiger start van je coachingsgesprek. Je neemt als coach de valkuilen gemakkelijk mee in de rest van het coach gesprek, maar gelukkig ook de tips.

De 5 beschreven valkuilen voor een coach gesprek zijn:

1. Vriendinnengesprek of kroeggesprek
2. Alle ruimte voor het verhaal
3. Te strak voorbereiden
4. Coachen met je hoofd
5. Te hard aan het werk

Valkuil 1 in coach gesprek: Vriendinnengesprek of kroeggesprek

Stel je voor: Je coachee komt binnen, je maakt een geïnteresseerd en gezellig babbeltje en in deze sfeer vraag je hoe het met de coachee gaat. Uiteraard leef je mee met wat de coachee vertelt, waardoor jullie een boeiend en gelijkwaardig gesprek hebben. Het is echter de vraag of jullie op dat moment doelgericht aan het realiseren van het coachcontract werken.
De vraag die hier rijst is: wat is in dit voorbeeld het verschil met een gesprek tussen vriendinnen of met een goed gesprek in de kroeg? Het verschil is dat jij nu de rol van coach hebt, en dat de coachee bij jou komt met een coachvraag. Jullie hebben dus een coachcontract en een coachrelatie.

Coaching Tips 1: Van vriend / vriendin naar professioneel coach

Om niet in de valkuil van een vriendinnen- of kroeggesprek te stappen is het nodig dat

• Je je rol als coach pakt vanuit een professionele coach houding
• Je het coach gesprek in verbinding én doelgericht opstart, in relatie tot het afgesproken coachcontract
• Je de opstart van het coach gesprek gebruikt om de kern van het leerdoel van dit coachingsgesprek te bepalen,
• Zodat je na het opstarten methodisch kunt werken aan het realiseren van het leerdoel.

Valkuil 2 in coach gesprek: Alle ruimte voor het verhaal

Sommige coachees zijn eindeloze vertellers, andere coachees openen zich in de veiligheid van de coachrelatie en komen dan met veel verhalen. Hoe positief het ook lijkt als een coachee veel wil vertellen aan de coach, als je niet oppast duurt dit het hele coach gesprek.
Als coach ben je dan ‘een luisterend oor’. Wat mij betreft zeker een belangrijk aspect van coaching, maar niet het enige. Daarom is mijn advies om het verhaal van je coachee te onderbreken, zodat je de coachee kunt helpen om tot de kern van de leervraag te komen. Het lijkt onbeleefd om de coachee niet uit te laten praten, maar in het kader van zijn leerdoelen help je hem om te focussen om het thema waarvoor hij bij jou als coach komt.
Het is uiteraard wel in belang om het onderbreken op een respectvolle manier te doen en in verbinding met de coachee te blijven.

Coaching Tips 2: Van verhaal naar kern van de coachvraag

De volgende interventies kunnen je helpen om naar de kern van de coachvraag te komen:

• Luister niet alleen naar de inhoud van het verhaal, maar oefen je ook in het gebruiken van de non-verbale signalen. Vraag door op het verhaal waar de non-verbale communicatie verandert. Je komt dan dichter bij het onderdeel in het verhaal waar de ontwikkelingsvraag zit.
• Vraag door op het onderdeel van het verhaal waar emotie zichtbaar wordt. Emoties zijn een signaal dat dit onderdeel van het verhaal de coachee met name raakt. Door te onderzoeken wat de coachee raakt, komt je gemakkelijker bij de coachvraag waarom het verhaal verteld wordt.

Coach Opleiding: Coachen met Ziel en Zakelijkheid

Coachen op de boven- én onderstroom!

Je leert een palet aan verdiepende en resultaatgerichte coaching methodieken en werkt intensief aan je persoonlijke ontwikkeling als coach.
NOBCO en LVSC erkende opleiding

Bekijk de Coach Opleiding

Valkuil 3 in coach gesprek: Te strak voorbereiden

Wanneer je als coach veel behoefte hebt aan houvast en controle, kan de neiging ontstaan om een coach gesprek vooraf al helemaal voor te bereiden. Als coach bepaal je dan met welk leerdoel uit het coachcontract de coachee aan het werk gaat in de komende coaching sessie. Daarnaast bedenk je ook met welke methodiek je dan gaat coachen, en werkt deze stap voor stap uit. Ook de materialen die je nodig hebt bij deze methodiek zet je vooraf al klaar, zodat je als coach precies weet wat je in tijdens de coaching moet doen.
Het nadeel van al deze prachtige voorbereidingen is, dat je zo gefocust bent op je eigen coachingsplan dat je geen oog meer hebt voor wat er in het hier-en-nu leeft bij je coachee. De coachee moet mee met jou als coach in plaats van dat jij je coaching afstemt op de coachee. Het eigenaarschap komt dan meer bij de coach dan bij de coachee te liggen.

Coaching Tips 3: Flexibele voorbereiding

Zeker als je nog weinig ervaring hebt als coach, heb je de houvast van een goede voorbereiding nodig. Aan de andere kant wil je het eigenaarschap van de coaching bij de coachee houden, hetgeen flexibiliteit van jou als coach vraagt. De volgende tips kunnen je hierbij helpen:

• Gebruik het coachcontract uit de intake om te brainstormen over de verschillende methodieken die je zou kunnen inzetten. Je kunt hiervoor ook je intervisiegroep consulteren.
• Kies 3 coachingsmethodieken die je vooraf uitwerkt en goed voorbereidt. Zorg dat je coachingsmethodieken kiest op 3 verschillende ontwikkelingsniveaus van het Stermodel.
• Bereid een krachtige start coaching gesprek voor, en kies op basis hiervan tijdens het coach gesprek 1 van de 3 coachingsmethodieken die je hebt uitgewerkt.
• Herinner je het coachcontract, en gebruik dit als leidraad voor de keuzes die je tijdens de start van het coachingsgesprek maakt.

Valkuil 4 in coach gesprek: Coachen met je hoofd

Wanneer je houdt van analyseren en begrijpen, loop je het risico dat je het coach gesprek vooral vanuit je hoofd voert. Je hebt dan een ‘interessant gesprek’ waarin belangrijke thema’s worden besproken, de coach onderzoekende vragen stelt, en de coachee nieuwe inzichten opdoet. De vraag is of je met deze aanpak en coach houding de coachee echt raakt, en het coachingsthema daadwerkelijk in beweging zet.
Andere dilemma van ‘coachen met je hoofd’ zijn bijvoorbeeld dat er veel verkend wordt zonder de kern op tafel te krijgen, en dat je als coach makkelijk in interpretaties en oordelen schiet.

Coaching Tips 4: Coachen met hoofd, hart en buik

Het hoofd brengt analyse en mentale inzichten. Wat mij betreft zeker een belangrijk aspect in het coachen. Je kunt je repertoire echter ook verbreden, bijvoorbeeld:

• Met je hoofd kun je ook het hier-en-nu van de coachingsrelatie verbinden met de leerdoelen uit het coachcontract. Wanneer je je ‘hoofd-kwaliteiten’ ook op deze manier inzet, vergroot je je impact.

Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat je coachee (al dan niet toevallig) ook graag in zijn hoofd zit, en het daardoor lastig vindt om te benoemen hoe hij zich voelt in een situatie. Wanneer hij tijdens het coachingsgesprek een heel heldere analyse geeft van een gebeurtenis, kun je hem vragen of hij ook kan benoemen hoe hij zich hierbij voelt.

• Door als coach tijdens het coachen verbinding te houden met je hart, kun je milder kijken naar de coachvraag en het verhaal van de coachee. Het wordt dan gemakkelijker om uit je (ver)oordelen te blijven.

Dit vraagt van jou als coach dat je je aandacht niet alleen richt op je hoofd, maar ook op de liefde en compassie van je hart.

• Mits je hier contact mee hebt, kan je ‘onderbuikgevoel’ helpen om een vraag te stellen die verrassend naar de kern van het coachingsthema kan leiden. Maar contact hebben met je eigen gevoelens als coach, brengt ook interventies en coachingsmethodieken op het emotionele en fysieke niveau van het Stermodel in beeld. Bekijk bijvoorbeeld de video’s Coachen op het emotionele niveau van het Stermodel en Coachen op het fysieke niveau van het Stermodel.

Valkuil 5 in coach gesprek: Te hard aan het werk

De ‘te hard werkende coach’ voelt zich verantwoordelijk voor het slagen van het coachingstraject en neemt het eigenaarschap voor het realiseren van de gewenste resultaten volledig op zijn schouders. Hierdoor gaat hij vanaf de eerste minuut hard aan de slag, bijvoorbeeld door veel vragen te stellen en zich weinig tijd te gunnen om naar het antwoord te luisteren, door de volgende vraag al bedacht te hebben en zo niet verdiepend kunnen ingaan op wat de coachee bedacht heeft, of door diverse coachingsmethodieken in een coachingsbijeenkomst te gebruiken waardoor geen van allen diepgang of resultaat oplevert.
Het effect is dat de coaching ‘over de coachee heen vliegt’ en niets echt kan beklijven. De coach trekt zoveel eigenaarschap en verantwoordelijkheid naar zich toe dat de coachee passief wordt en achterover gaat leunen.

Coaching Tips 5: Wie is waar verantwoordelijk voor?

Uit deze valkuil blijven vraagt innerlijk werk van de coach, dat tot uiting komt in zijn coach houding en coachingsinterventies. Een aantal aandachtspunten hierbij zijn:

• Wees je bewust waar jij als coach verantwoordelijk voor bent, en waar de coachee verantwoordelijk voor is.
• Leg het eigenaarschap voor de groei en ontwikkeling van de coachee bij de coachee. Doe dit niet alleen door te zeggen, maar uit dit vooral in de interventies die je (niet) doet.
• Oefen jezelf in de fair witness coach houding.
• Onderzoek je redderspatronen en nooduitgangen als coach, en oefen jezelf om hieruit te blijven.
• Probeer eens uit hoe het is om je coachee te confronteren of provoceren op zijn eigenaarschap voor zijn eigen groei en ontwikkeling.

Meer over Coachen

Nieuwsgierig naar meer inspiratie, kennis en praktische handvatten voor coachen? Lees dan:

• Aandacht voor emoties tijdens veranderingsprocessen
• Bewustwording Vergroten: Feedback en Vragen Stellen
• Coachen vanuit kernwaarden

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste blogs, tips en artikelen op onze Kennisbank voor coaches, trainers en teamcoaches.

Toolbox voor coaches, trainer en teamcoaches

Meer tools vind je op onze kennisbank onder de Toolbox voor trainers, coaches en teamcoaches. Zoals:

• Toolbox Coachingsmethodieken
• Toolbox Persoonlijke ontwikkeling voor coaches
• Toolbox Opbouw coaching

Opleidingen over Coachen

Zoek je een opleiding waarin je meer leert over coachen? Dan kun je bij Blankestijn & Partners terecht in de opleidingen:

• Post-HBO Coach Opleiding: Coachen met Ziel en Zakelijkheid
• Opleiding Loopbaancoaching met Ziel en Zakelijkheid
• Cursus Praktische Coachingsvaardigheden