5 Werkvormen voor het Modelleren van Vaardigheden

Modelleren is een belangrijke trainingsmethodiek wanneer je je deelnemers nieuwe vaardigheden wilt aanleren. Met het modelleren neem je de deelnemers als het ware bij de hand bij het ontwikkelen van een nieuwe vaardigheid.
Modelleren is een term die bekend is geworden vanuit de NLP, Neuro Linguïstisch Programmeren. Modelleren is gericht op het je eigen maken van nieuwe vaardigheden. Binnen NLP doe je dit door het nauwkeurig observeren van mensen die deze vaardigheden uitmuntend beheersen.
Binnen een training kun zelf de expert rol nemen en de vaardigheid demonstreren. Door jou te observeren krijgen de deelnemers een duidelijk beeld van wat de vaardigheid inhoudt en hoe het er qua gedrag uitziet. Daarnaast heb je in een training nog diverse andere vormen om deelnemers te laten zien en ervaren wat de vaardigheid inhoudt.
In de trainingspraktijk wordt over het algemeen weinig gemodelleerd. Modelleren van vaardigheden kost (veel) tijd, maar het leerrendement van je training wordt heel veel hoger. In dit blog beschrijf ik 5 werkvormen om in je training nieuwe vaardigheden te modelleren, waarmee je de impact van je training sterk vergroot.

Werkvorm 1: De trainer demonstreert de vaardigheid

Dit is de traditionele NLP werkvorm, waarbij de trainer de vaardigheid demonstreert. De trainer verplaatst zich in een praktijksituatie van de deelnemers en laat ter plekke zien hoe je de nieuwe vaardigheid toepast.
Doorgaans wordt deze modelleer werkvorm door de deelnemers erg gewaardeerd, zeker door de deelnemers met als leerstijl observeren. Ze kunnen eerst zien wat de bedoeling is door te kijken naar een goed voorbeeld.
Voor een optimaal leerrendement geef je de deelnemers een concrete observatieopdracht, gericht op de vaardigheid die je wilt inoefenen. Gebruik de observatieopdracht om interactief en doelgericht na te bespreken. Anders blijft de werkvorm gemakkelijk hangen in kreten als ‘Ik wou dat ik dat zo goed kon’. Goed voor het ego van de trainer, weinig bijdrage aan het leerproces.
De werkvorm Demonstratie door de Trainer staat uitgebreid beschreven op onze gratis Kennisbank. Op de Kennisbank vind je een palet aan werkvormen, methodieken, zelfreflecties en theorie voor trainers, coaches, teamcoaches en intervisiebegeleiders. Kijk er gerust even rond!

Werkvorm 2: Demonstratie video

Een wat relaxtere werkvorm voor de trainer is gebruik maken vaneen demonstratie video. Je hoeft dan als trainer niet ter plekke zelf de vaardigheid perfect neer te zetten; dit gebeurt immers op de video. Hierdoor heb je je handen vrij voor het bespreken van de observaties van de video en het begeleiden van het leerproces van je deelnemers.
Laat je deelnemers nooit ongericht naar de demonstratie video kijken, het is tenslotte geen bioscoopvoorstelling maar een leersetting. Geef altijd een krachtige observatieopdracht mee.

Er bestaan demonstratie video’s over diverse vaardigheden. Sommigen vind je gratis op YouTube, andere moet je kopen. Je kunt er natuurlijk ook zelf een maken. Ik heb bijvoorbeeld zelf laatst een demonstratie video gemaakt over het doorlopen van de stappen van Verbindende Communicatie. De video vind je op onze Kennisbank: Werkvorm Stappen in Verbindende Communicatie.
De werkvorm Demonstratie Video wordt uitgebreid beschreven in de gratis Toolbox Werkvormen Training van onze Kennisbank. Je vindt hier nog veel meer werkvormen voor trainers.

Post-HBO Opleiding Trainen met Ziel en Zakelijkheid

Word Vaardigheidstrainer en Trainer Persoonlijke Ontwikkeling

NOBTRA erkende opleiding waarin je leert trainen op de bovenstroom en onderstroom, en je persoonlijke impact als trainer vergroot.
Leer het trainersvak!

Bekijk de Trainer Opleiding

Werkvorm 3: Modelleren met de groep

Dit is een prachtige trainingsvariant van het klassieke NLP modelleren, waarbij je de deelnemers actief aan het werk zet. Je laat de deelnemers voor de groep oefenen met de vaardigheid en geeft hier als trainer feedback op. Wanneer je ze als trainer vervolgens coachend traint naar het effectief inzetten van de vaardigheid, krijgen de deelnemers meteen een heel goed beeld van het juiste gedrag dat bij de vaardigheid hoort.
Met deze vorm van modelleren van vaardigheden kun je de hele groep tegelijk aan het leren zetten. Je zet dan in een rol een korte praktijksituatie neer, en vraagt alle deelnemers om te bedenken hoe ze nu de vaardigheid zouden inzetten. Bijvoorbeeld welke open vraag ze nu zouden stellen, welke gevoelsreflectie ze zouden geven, of hoe ze hun feedback volgens de feedback stappen zouden geven.
Wanneer een aantal deelnemers dit vervolgens oefenen voor de groep, en feedback en coaching van de trainer krijgen, krijgen de andere deelnemers indirect ook feedback en coaching op hun aanpak.
De werkvorm Modelleren met de groep staat uitgebreid beschreven op de onze Kennisbank. Kijk ook eens naar de Toolbox Training Ontwerpen, om je werkvormen effectief in te leren zetten binnen je totale training ontwerp.

Werkvorm 4: Modelleren met Inspring Rollenspel

Het gaat hierbij om een speelse en wat spannender variant van de werkvorm Modelleren met de Groep.  Het doel van het modelleren van vaardigheden met een inspring-rollenspel is het demonstreren en inoefenen van een vaardigheid.
De co-trainer (trainer of een deelnemer) speelt een korte praktijksituatie vanuit een rol, bijvoorbeeld een klant, collega of leidinggevende. Deze persoon X is in gesprek met persoon Y, gesymboliseerd door een lege stoel. Persoon Y oefent om de betreffende vaardigheid in te zetten in het gesprek met de klant, collega of leidinggevende.
Persoon Y wordt achtereenvolgens door verschillende deelnemers ingevuld. Om de beurt ‘springen ze in’ in de gespeelde casus, en nemen als het ware het stokje van elkaar over.
De trainer kan kiezen of hij na elke inspring ronde feedback geeft op de wijze waarop persoon Y de vaardigheid heeft ingezet, of dat hij dat na een aantal deelnemers doet.
De uitdagingen die je als trainer hebt bij het begeleiden van de werkvorm Modelleren met Inspring Rollenspel worden beschreven op onze gratis Kennisbank. Je vindt hier heel veel inspiratie en tools voor trainers, coaches en teamcoaches.

Werkvorm 5: Subgroepen-Oefening Modelleren

Wanneer je deelnemers direct in subgroepen laat oefenen nadat je de theorie hebt uitgelegd, is het leerrendement in de subgroepen betrekkelijk laag. Door de subgroepen-oefening eerst plenair te modelleren wordt de kwaliteit van het oefenen in de subgroepen vele malen groter.
Met deze werkvorm modelleer je zowel de procedure als de te oefenen vaardigheid, zodat de deelnemers weten wat er van hen wordt verwacht. Tijdens de werkvorm kun je de deelnemers in het hier-en-nu coachen op wat ze lastig vinden, waardoor ze de vaardigheid al beter in de vingers hebben, voordat ze in de subgroepen aan de slag gaan. Zo ontstaat een vruchtbare mix tussen plenair oefenen en oefenen in subgroepen.

Vergroot de impact van deze werkvorm door als trainer in de time-out en de nabespreking

• De deelnemers te ondersteunen bij het zorgvuldig en to-the-point feedback geven,

en door

• Zelf aan te vullen met feedback, en inzicht te geven in de juiste uitvoering van de te oefenen vaardigheid.

Op onze Kennisbank vind je uitleg over de toegevoegde waarde van de werkvorm Subgroepen-Oefening Modelleren in je training ontwerp. Snuffel gerust verder rond op onze gratis Kennisbank voor trainers, coaches, teamcoaches en intervisiebegeleiders.

Meer over Modelleren van Vaardigheden

Nieuwsgierig naar meer inspiratie, kennis en praktische handvatten voor trainen? Lees dan:

• Effectief begeleiden van gedragsverandering
• Het coachend trainen van nieuwe vaardigheden
• Stermodel voor coachen en trainen

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste blogs, tips en artikelen op onze Kennisbank voor coaches, trainers en teamcoaches.

Toolbox voor coaches, trainer en teamcoaches

Meer tools vind je op onze kennisbank onder de Toolbox voor trainers, coaches en teamcoaches. Zoals:

• Toolbox Werkvormen training
• Toolbox Training Theorie
• Toolbox Persoonlijke ontwikkeling voor trainers

Opleidingen over Modelleren van Vaardigheden

Zoek je een opleiding waarin je meer leert over Modelleren van Vaardigheden? Dan kun je bij Blankestijn & Partners terecht in de opleidingen:

• Post-HBO Trainer Opleiding: Trainen met Ziel en Zakelijkheid
• Post-HBO Opleiding Trainer-Coach met Ziel en Zakelijkheid
• Cursus Train de Trainer