De Teamopstelling Communicatiestijlen

De teamopstelling Communicatiestijlen brengt verdieping in het teamgesprek over de verschillende manieren van communiceren. Hierdoor ontstaat meer begrip voor de eigen communicatiestijl en voor de communicatiestijlen van collega’s.
In het blog Teamopstelling Communicatiestijlen in Teamcoaching Programma lees je hoe je deze opstelling krachtig inbouwt in je totale teamcoaching programma.

Doel van de Teamopstelling Communicatiestijlen

Door deze teamopstelling

• Verdiepen de teamleden hun inzicht in zichzelf en hun eigen communicatiestijl
• Heeft het team inzicht in de verschillende communicatiestijlen binnen het team
• Hebben de teamleden meer begrip voor de (onbewuste) beweegredenen achter de communicatiestijlen van hun collega’s.

Figuur: De 5 communicatiestijlen

Opbouw teamopstelling Communicatiestijlen

De teamopstelling Communicatiestijlen is als volgt opgebouwd:

Deel 1: de huidige situatie

• Teamopstelling
• Uitwisselen in 2- of 3-tallen
• Plenaire uitwisseling op individueel niveau
• Teampatronen benoemen

Deel 2: de gewenste situatie

• Teamopstelling
• Uitwisselen in 2- of 3-tallen
• Plenaire uitwisseling op individueel niveau
• Gewenste teamontwikkeling bepalen

Deel 1 Teamopstelling Communicatiestijlen: de huidige situatie
Deel 1 van de teamopstelling Communicatiestijlen is er op gericht om de huidige communicatiestijlen binnen het team inzichtelijk te maken, en het onderlinge begrip te vergroten.

De teamopstelling Communicatiestijlen I
Maak een vloeranker voor elke communicatiestijl, en leg deze volgens het model op de grond. Leg bij voorkeur niet de assen van het model op de grond; deze werken vaak als begrenzing van de opstelling, terwijl een teamlid ook buiten het assenstelsel kan staan.
Nodig de teamleden uit om rustig en met aandacht in het model van Communicatiestijlen te gaan staan, op de plek die voor hun eigen gevoel matcht met hun huidige communicatiestijl in het team. Moedig de teamleden aan om hun plek (ook) gevoelsmatig in te nemen; schuiven of even een andere plek innemen mag zeker ook.
Stel systemische vragen. In de volgende paragraaf vind je een aantal voorbeelden.

Opleiding Systemisch Teamcoach en Teamtrainer

Kernachtig interveniëren in team- en organisatiedynamiek

Leer jezelf als belangrijkste coachingsinstrument in zetten en vergroot je je systemische interventiekunde.

Bekijk de Opleiding

Uitwisselen in 2- of 3-tallen a.d.h.v. systemische vragen
Na de opstelling wisselen de teamleden hun ontdekkingen uit de teamopstelling uit in 2- of 3-tallen. Je kunt hierbij zelf de subgroepen samenstellen of het vrijlaten aan het team.
De uitwisseling in de subgroepen vindt plaats aan de hand van dezelfde systemische vragen als je hebt gesteld in de opstelling. Het is handig om deze op een hand-out uit te delen.
Aandachtpunten voor de teamleden:

• Stimuleer de teamleden om een OEN te zijn naar elkaar: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig en oordelen achterwege te laten.
• Benadruk dat de uitwisseling gericht is op hun eigen plek in de opstelling, c.q. op hun eigen communicatiestijl, en niet op wat ze is opgevallen over het hele team of over andere teamleden.

Plenaire uitwisseling op individueel niveau
Vraag elk teamlid om een belangrijk inzicht uit de opstelling over hun eigen communicatiestijl te vertellen.
Denk vooraf na of en hoe je gelegenheid wilt geven om elkaar vragen te stellen. In het kader van verbinding vind ik vragen stellen wel een aanrader; valkuil is dat het dan bij elk teamlid enorm lang kan duren. Je kunt bijvoorbeeld aangeven dat er bij elk teamlid 2 vragen gesteld mogen worden. Zo geef je afgebakend ruimte aan oprechte nieuwsgierigheid en betrokkenheid.
Tips voor de teamcoach:

• Kap een verhaal over anderen of over het team per direct af.
• Stimuleer dat de teamleden hun inzichten naar elkaar vertellen en zich niet naar jou richten.

Teampatronen benoemen
Op basis van de opstelling en de uitwisselingen liggen de teampatronen doorgaans voor het oprapen. Doorgaans kost het nog weinig tijd om deze te verzilveren. Wees er vooral alert op dat de teamleden geen verwijten gaan maken. Het gaat om de teampatronen waar iedereen onderdeel van is; het is van wezenlijk belang dat alles en iedereen hierbij wordt ingesloten. Bewaak dit als teamcoach (ook in jezelf) !!!

Mogelijke systemische vragen
Zorg ervoor dat de systemische vragen die je stelt, alle 3 de systemische wetmatigheden insluiten: ordering, insluiten en balans in geven en nemen.

• Ordening
• Wie of wat vind je belangrijk op deze plek / communicatiestijl?
• Wie of wat vind je niet / minder belangrijk op deze plek / communicatiestijl?
• Insluiten / uitsluiten
• Waar draag je aan bij op deze plek / communicatiestijl?
• Wat wijs je af op deze plek / communicatiestijl?

Of:

• Wie of wat geef je (veel) aandacht op deze plek / communicatiestijl?
• Wie of wat geef je geen / weinig aandacht op deze plek / communicatiestijl?
• Balans in geven en nemen
• Wie of wat geeft je energie op deze plek / communicatiestijl?
• Wie of wat kost je energie op deze plek / communicatiestijl?

Deel 2 Teamopstelling Communicatiestijlen: de gewenste situatie
Het doel van deel 2 van de teamopstelling Communicatiestijlen is om de beweging naar een andere communicatiestijl te onderzoeken, en inzicht te krijgen in de persoonlijke en team ‘kosten en baten’ van deze beweging.

Teamopstelling Communicatiestijlen II
Vraag de teamleden om weer terug in de eerste opstelling te stappen, en geef ze rust en tijd om hier weer verbinding mee te maken.
Vraag vervolgens waar ze, met de inzichten uit deel 1, naar toe zouden willen bewegen (beweging nog niet meteen maken)
Nodig de teamleden vervolgens uit om heel langzaam en bewust naar de plek van hun ‘nieuwe communicatiestijl’ te bewegen, en waar te nemen wat dit met hen doet:

• Welke gevoelens en fysieke reacties roept deze beweging op?
• Wat moeten ze loslaten (waar ze wel aan gehecht zijn)?
• Wat brengt deze beweging ze? Kunnen ze het nieuwe omarmen (insluiten)?

Stel op de nieuwe plek dezelfde systemische vragen als in deel 1.

Uitwisselen in 2- of 3-tallen
Laat de teamleden ook na deze teamopstelling hun ontdekkingen uitwisselen uit in 2- of 3-tallen. Je kunt ervoor kiezen om dit in dezelfde subgroepjes te doen als na deel 1 van de teamopstelling, of om nieuwe subgroepjes (te laten) samenstellen.

Plenaire uitwisseling op individueel niveau
Het is hier met name interessant om uit te wisselen:

• Wat de kosten en baten voor ieder teamlid zijn om een andere communicatiestijl in te nemen.
• Welke inzichten de teamleden hebben opgedaan ten aanzien van beide communicatiestijlen, op basis van de systemische vragen.

Gewenste teamontwikkeling bepalen
Nodig het team uit om, op basis van alle opgedane inzichten, te bepalen welke communicatiestijl ze als team willen ontwikkelen.
Laat het team een teamactieplan maken om dit te gaan realiseren.
Als onderdeel van het teamactieplan maken de individuele teamleden een persoonlijk actieplan, om bij te dragen aan het realiseren van het teamactieplan.
Zet ook op de kaart welke ondersteuning ze als team nodig hebben om hun teamactieplan te realiseren, en hoe ze elkaar kunnen ondersteunen bij het uitvoeren van hun persoonlijke actieplan.

Ontwikkelingspunt voor jou als teamcoach of teamtrainer

Welke communicatiestijlen sluit jij in als teamcoach / teamtrainer en welke sluit je uit? Waar ben jij (niet) loyaal aan met je communicatiestijl?

Meer leren?
Wil je leren hoe je teamopstellingen professioneel en diepgaand begeleidt, en hoe je een teamopstelling krachtig inbouwt in een teamcoaching programma? Dan ben je bij Blankestijn & Partners van harte welkom in de opleiding:

• Post-HBO Opleiding Systemisch Teamcoach en Teamtrainer

Kom kennismaken met onze visie en werkwijze in de gratis introductieworkshop Systemisch Teamcoachen.

Meer tools voor trainers, coaches en teamcoaches

• Toolbox voor trainers, coaches en teamcoaches
• Overzicht van alle werkvormen voor teamcoaches
• Overzicht van alle werkvormen voor trainers
• Overzicht van alle werkvormen voor coaches

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste blogs, tips en e-learnings voor coaches, trainers en teamcoaches.