Coach Worden? Welke 8 Competenties moet ik Ontwikkelen?

Wil je een coach worden die impact heeft op de groei en ontwikkeling van zijn coachees? Dan vraagt dat ontwikkeling van je coach competenties én persoonlijke ontwikkeling van jou als coach.
De competenties van een coach zijn gericht op het ontwikkelen van je coachingsvaardigheden en het vakbekwaam inzetten van verschillende coachingsmethodieken. Hierdoor word je een professionele coach en kun je ook een erkend coach worden.
Met je eigenheid als coach neem je je passie, drijfveren en kwaliteiten mee, en ook je ineffectieve helperschapspatronen, allergieën en ‘rode knoppen’. Deze kunnen de impact van je coach competenties versterken of verzwakken. Inzicht hierin is belangrijk als je een goede en een erkend coach met impact wilt worden.

Competentieprofiel coach, om erkend coach te worden

Welke coaching competenties heb je nodig om coach te worden? De competenties van een goede coach worden beschreven in het competentieprofiel coach. Het competentieprofiel coach bestaat uit 8 coach competenties:

1. Zelfinzicht en Zelfontwikkeling
2. Professioneel handelen in coachcontract en coachcontact
3. Tot de kern van het probleem doordringen
4. Begeleiden van leer- en ontwikkelingsprocessen
5. Resultaatgerichtheid
6. De spiegel voorhouden
7. Emotionele intelligentie
8. Transfergerichtheid

Deze 8 competenties van een coach vormen samen het Competentieprofiel Coach dat door de NOBCO wordt getoetste aan het European Competence Framework. Om NOBCO erkend coach te worden moet je deze coaching competenties ontwikkeld hebben.
In dit blog geef ik je inzicht in hoe je een coach wordt met impact, aan de hand van de 8 coach competenties van het competentieprofiel coach. Bij elke coach competentie geef ik tevens aan welke thema’s je hierbij kunt tegenkomen in je persoonlijke ontwikkeling als coach.

Coach worden met Ziel en Zakelijkheid

Ik beschrijf de 8 coach competenties vanuit mijn visie op coachen: Een coach met impact kan coachen op de bovenstroom en de onderstroom. Wanneer je leert coachen op de bovenstroom, ben je als coach gericht op het zichtbare gedrag van de coachee en het effect van dat gedrag op de mensen in zijn omgeving.
Als je coach wilt worden op de onderstroom, richt je je op mentale, emotionele en fysieke belemmeringen die de gewenste gedragsverandering belemmeren. In je coaching ga je met je coachee op zoek naar hulpbronnen op het mentale, emotionele, fysieke en zingeving niveau om de gewenste gedragsverandering te realiseren.
Wanneer je coach wilt worden is het in mijn visie van belang dat je leert coachen op de bovenstroom én de onderstroom, en deze met elkaar leert verbinden. Zo word je coach met ziel en zakelijkheid.

De bovenstroom en de onderstroom van veranderingsprocessen zijn weergegeven in het Stermodel van de zes ontwikkelingsniveaus: het gedrag en omgevingsniveau op de bovenstroom, en het mentale, emotionele, fysieke en zingevingniveau op de onderstroom. Voor het realiseren van blijvende gedragsverandering is het noodzakelijk dat de bovenstroom en de onderstroom elkaar versterken. Een coach met ziel en zakelijkheid beheerst de hiervoor benodigde coach competenties en brengt de bovenstroom en de onderstroom samen in zijn eigen persoonlijke ontwikkeling.

Coach competentie 1: Zelfinzicht en Zelfontwikkeling

In mijn visie ben je zelf als coach je belangrijkste coaching instrument. Wie jij bent als coach, jouw bezieling, kwaliteiten, rode knoppen en belemmerende patronen, heeft veel invloed op de impact van je coaching. Daarom is ‘Zelfinzicht en Zelfontwikkeling’ de eerste coaching competentie.
Coach worden betekent ook voortdurend reflecteren op je interventies en impact als coach, zodat je blijft groeien. Je reflecteert op de zichtbare bovenstroom van je handelen als coach en effect hiervan op je coachee. En je leert om in jouw onderstroom je eigen overtuigingen, emoties, normen en waarden te onderzoeken. Deze kunnen in sterke mate je handelen als coach beïnvloeden. De Ethische Beroepscode van de NOBCO is een belangrijke toetssteen bij deze coach competentie, en onderdeel van het competentieprofiel coach.

Coach competentie 2: Professioneel handelen in Coachcontract en Coachcontact

Wanneer je coach wordt, krijg je altijd te maken met het coachcontract en het coachcontact tussen coach en coachee. Voor het coachcontract vraag je de coachvraag uit op de bovenstroom en de onderstroom, en bepaal je samen met de coachee en opdrachtgever de doelstellingen van het coachingstraject.
Het coachcontact wordt bepaald door de interactiepatronen van de coachee én van de coach. Beide spelen zich af op alle zes ontwikkelingsniveaus van het Stermodel; een dynamisch geheel op de boven- en onderstroom. Om erkend coach te worden helpt het aanleren van een professionele coachhouding om een coachcontact te creëren waarin verbinding, respect, diepgang en confrontatie samen gaan.

Coach competentie 3: Tot de kern van het probleem doordringen

Je coaching krijgt meer impact wanneer je coacht op de kern van de leervraag. Hiervoor is het nodig dat je leert luisteren naar het verbale én het non-verbale verhaal dat je coachee vertelt, en vragen leert stellen op de bovenstroom en de onderstroom van de coachvraag.
Bij de coach competentie ‘Tot de kern van het probleem doordringen’ maak je het je coachee soms ook lastig of wordt hij met een pijnlijk inzicht geconfronteerd. Een valkuil voor de coach is om in reddersgedrag te schieten, een ‘nooduitgang’ te kiezen en de ‘plek der moeite’ te vermijden. Je werkt dan minder effectief aan het leercontract.

Coach Opleiding: Coachen met Ziel en Zakelijkheid

Coachen op de boven- én onderstroom!

Je leert een palet aan verdiepende en resultaatgerichte coaching methodieken en werkt intensief aan je persoonlijke ontwikkeling als coach.
NOBCO en LVSC erkende opleiding

Bekijk de Coach Opleiding

Coach competentie 4: Begeleiden van leer- en ontwikkelingsprocessen

Coach worden betekent het leer- en ontwikkelingstraject van je coachee te kunnen begeleiden op de bovenstroom en de onderstroom. In mijn visie heb je hiervoor een combinatie van coaching methodieken nodig. Bij elk van de zes ontwikkelingsniveaus horen namelijke andere methodieken.
Op de bovenstroom, de zichtbare gedragsverandering en het effect op de omgeving, gaat het bijvoorbeeld om feedback geven, een driegesprek voeren of een rollenspel. Coaching methodieken op de onderstroom zijn gericht op onderliggende belemmeringen en hulpbronnen om het veranderingstraject te realiseren, zoals RET, Gestalt, Verbindende communicatie, Waardengericht coachen of Voice Dialogue.
Je eigen leer- en ontwikkelingsproces naar coach worden krijgt ook impact als dit de bovenstroom en onderstroom samenbrengt. Zo krijgt deze coach competentie professionaliteit én diepgang, en word je een coach met ziel en zakelijkheid.

Coach competentie 5: Resultaatgericht

Voor het behalen van de resultaten is het nodig dat de doelstellingen helder zijn vastgesteld, dat de coachee zich bewust is van de huidige en gewenste situatie en dat hij eigenaar is van zijn eigen leerproces. Coach worden betekent dat je leert werken met de 3 coachingsprincipes: resultaatgericht, bewustwording en eigenaarschap. De coaching competentie Resultaatgerichtheid is dan verbonden met het eigenaarschap van de coachee en zijn bewustwordingsproces.
Hierbij moet je in je persoonlijke ontwikkeling als coach soms ook zaken afleren, zoals oplossen en adviseren, te veel ruimte geven of vooral lief en aardig zijn. Wanneer je een coach wilt worden waarbij de doelstellingen zichtbaar worden gerealiseerd, is het zinvol om je eigen patronen te onderzoeken die dit succes in de weg staan.

Coach competentie 6: De spiegel voorhouden

Je coachee liefdevol en kernachtig de spiegel voorhouden is voor veel coaches een uitdaging. De een draait om de hete brei heen, de ander knalt de spiegel te hard op tafel. Ook bij deze competentie van een coach gaan persoonlijke ontwikkeling en competentieontwikkeling mijns inziens hand in hand.
Methodisch gezien denken veel mensen bij ‘de spiegel voorhouden’ aan confronteren, feedback geven, of provocatief coachen. Maar ook het stellen van rake vragen of vergroten van het gewaarzijn van de coachee kunnen een zeer verhelderend en confronterend effect hebben. Wanneer je coach wilt worden vraagt deze coach competentie van je dat je directief én non-directief de spiegel voor leert houden.

Coach competentie 7: Emotionele Intelligentie

Emoties horen bij afscheid- en veranderingsprocessen. Om coach te worden is het daarom belangrijk om aandacht te hebben voor de emoties van je coachee en hier groeizaam mee te leren omgaan. Gestalt en Verbindende communicatie zijn coaching methodieken die je hierbij goed kunt gebruiken.
Bij deze coach competentie speelt je eigen emotionele ontwikkeling een extra belangrijke rol. Wanneer je namelijk interventies doet op het emotionele niveau, terwijl je niet in verbinding staat met je eigen gevoelens en emoties, wordt de interventie gemakkelijk een trucje. Je mist dan je impact en brengt ook je coachee niet werkelijk naar zijn gevoelens.

Coach competentie 8: Transfergerichtheid

Een transfergerichte coach is erop gericht dat de coachee zijn persoonlijke inzichten en nieuwe gedrag daadwerkelijk gaat inzetten in de praktijk. Gedurende het coaching traject zorg je daarom voor een voortdurende wisselwerking tussen het leren tijdens de coaching bijeenkomsten, en het toepassen in de praktijk.
In je eigen ontwikkeling als coach is het de uitdaging om jouw passie en bezieling daadwerkelijk vorm te geven in je coachprofessie. In de visie van het Stermodel worden dan de stralen van de Ster, jouw passie en bezieling als coach, voelbaar en zichtbaar in de omgeving, jouw coachees en opdrachtgevers. Je bent dan een professionele en bezielde coach geworden.

Hoe word je Coach?

Wanneer je hebt besloten dat je coach wilt worden, is de volgende vraag: Hoe word ik coach? Coachen is een vak dat competenties en vaardigheden vraagt, en ook diepgaand persoonlijk inzicht. Dat maakt dat je mijns inziens geen coach kunt worden zonder opleiding. In een goede coach opleiding krijg je het ambacht van coachen in de vingers, en word je uitgedaagd in je persoonlijke ontwikkeling als coach. Je ontwikkelt je coach competenties op de bovenstroom en de onderstroom.
Omdat coach een onbeschermd beroep is, kun je ook coach worden zonder opleiding. In feite mag iedereen zich coach noemen. Om de kwaliteit van het coach vak te beschermen hebben de beroepsverenigingen toetsingen en erkenningen voor zowel coaches als voor coach opleidingen. Wanneer je een erkende coach opleiding hebt gevolgd, beheers je de 8 competenties coach en word je erkend coach. Als erkend coach ben je voor je toekomstige coachees en opdrachtgevers herkenbaar als professioneel coach met kwaliteit.

Hoe kies je de beste Coach Opleiding voor jou?

Om Coach te worden is het uiteraard belangrijk dat je een Coach Opleiding gaat volgen die past bij jouw visie en eigenheid. Ga daarom bij jezelf na: Waarom wil ik coach worden? En wat voor coach wil ik worden?
Kies daarnaast een Coach Opleiding die:

• NOBCO EQA erkend is op practitioner niveau
• Je leert coachen op de bovenstroom en onderstroom van veranderingsprocessen
• Je diepgaand uitdaagt in je persoonlijke ontwikkeling als coach
• De verschillende coaching competenties gedegen en praktijkgericht inoefent
• Aandacht heeft voor de organisatiecontext waarin de coaching plaats vindt
• Post-HBO geregistreerd en LVSC erkend is.

Bij Blankestijn & Partners kun je hiervoor terecht in de Post-HBO Coach Opleiding: Coachen met Ziel en Zakelijkheid.
Wanneer je wilt kennismaken met de visie en werkwijze in onze Coach Opleiding, dan ben je van harte welkom op onze gratis kennismakingsworkshop: Coachen met het Stermodel.
Je kunt ook contact met ons opnemen voor een telefonisch adviesgesprek. We denken dan graag met je mee hoe je coach kunt worden met een Coach Opleiding die past bij jouw ambitie en ervaring als coach.

Wil je coach worden en alvast inspiratie op doen?

Wanneer je enthousiast bent om coach te worden en al wilt beginnen met de ontwikkeling van je coach competenties, kijk dan eens op onze Kennisbank.
In de Toolbox vind je bijvoorbeeld Coaching methodieken, Persoonlijke ontwikkeling voor coaches en Werkvormen coaching, die je helpen om een goede coach te worden.
Het boekje Coachen in 90 minuten van Silvia Blankestijn geeft je inzicht in de essentie van coachen, coaching interventies en praktische handvatten om je coaching competenties te ontwikkelen. Wanneer je meer wilt lezen over coach worden op de bovenstroom en de onderstroom van persoonlijke veranderingsprocessen is het boek Communiceren met ziel en zakelijkheid een aanrader. Op de e-learning Communiceren met ziel en zakelijkheid vind je de bijbehorende coaching competenties opdrachten.

Ik wens je veel plezier bij het ontwikkelen van je competenties coach en het avontuur van je persoonlijke ontwikkeling naar coach worden!

Meer over Coachcompetenties

Nieuwsgierig naar meer inspiratie, kennis en praktische handvatten voor coachen? Lees dan:

• Coach worden, hoe doe je dat?
• Coach worden: durf jij op avontuur te gaan?
• 6 Essentiële Coachingscompetenties voor Professionals 

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste blogs, tips en artikelen op onze Kennisbank voor coaches, trainers en teamcoaches.

Toolbox voor coaches, trainer en teamcoaches

Meer tools vind je op onze kennisbank onder de Toolbox voor trainers, coaches en teamcoaches. Zoals:

• Toolbox Werkvormen Coaching
• Toolbox Opbouw Coaching
• Toolbox Loopbaancoaching

Opleidingen over Coachcompetenties

Zoek je een opleiding waarin je meer leert over coachcompetenties? Dan kun je bij Blankestijn & Partners terecht in de opleidingen:

• Post HBO Coach Opleiding: Coachen met Ziel en Zakelijkheid
• Post-HBO Opleiding Trainer-Coach met Ziel en Zakelijkheid
• Cursus Praktische Coachingsvaardigheden